Xρόνια νεφρική ανεπάρκεια /χρόνια νεφρική νόσος
Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ή χρόνια νεφρική νόσος - όπως ονομάζεται τα τελευταία χρόνια - εμφανίζεται όταν οι νεφροί χάνουν σταδιακά τη λειτουργία τους. Αυτή η ασθένεια ,από τη στιγμή που εμφανίζεται , δεν έχει ίαση .Είναι μια εξελικτική νόσος με προοδευτική μείωση της λειτουργίας των νεφρών, η οποία σε μήνες ή χρόνια οδηγεί σε πλήρη καταστροφή τους, στο τελευταίο στάδιό της, δε, οδηγεί σε αιμοκάθαρση. Γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντικό να ανακαλυφθεί εγκαίρως, έτσι ώστε να καθυστερήσουμε την εξέλιξη και τις επιπλοκές της.
Οι νεφροί εκτελούν σημαντικές λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα , όπως :
● διατηρούν την ισορροπία των υγρών και των διαφόρων ουσιών του οργανισμού
● αποβάλλουν άχρηστες ουσίες και τοξίνες που προέρχονται από το μεταβολισμό των τροφίμων. Λειτουργώντας σαν φίλτρο , κρατάνε τις «καλές ουσίες» , όπως τις πρωτεΐνες, και αποβάλλουν τις άχρηστες.
● βοηθούν στην παραγωγή των ερυθρών κυττάρων του αίματος
● βοηθούν στην παραγωγή της βιταμίνης D
● συμβάλλουν στη σωστή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Ποια είναι τα συμπτώματα της χρονιάς νεφρικής ανεπάρκειας :
Όταν για διαφόρους λόγους οι νεφροί χάνουν αυτές τις ικανότητες , εμφανίζονται συμπτώματα όπως:
● Οιδήματα (πρήξιμο) στα πόδια, στα βλέφαρα, σε όλο το σώμα ( λόγω κατακράτησης υγρών)
● Δύσπνοια , οξύ πνευμονικό οίδημα
● Αναιμία
● Υψηλή αρτηριακή πίεση
● Έλλειψη βιταμίνης D , αδύναμα οστά
● Εύκολη κόπωση, αδυναμία
● Ναυτία , εμετοί
● Κνησμός
● Ανορεξία
● Διαταραχές ύπνου
● Διαταραχές της ούρησης ( νυχτουρία, ολιγουρία έως ανουρία)
Η εξέλιξη της ασθένειας είναι συνήθως αργή, πολλές φορές ασυμπτωματική στα αρχικά τις στάδια.
Διακρίνονται 5 στάδια στην πορεία της , αναλόγως με το ποσοστό λειτουργίας των νεφρών.
Το τελευταίο στάδιο, το 5 ο, είναι όταν οι νεφροί έχουν χάσει πάνω από το 85-90% της λειτουργίας τους και χρειάζεται η υποστήριξη τους με αιμοκάθαρση , περιτοναϊκή κάθαρση ή μεταμόσχευση.
Ποιες είναι οι αιτίες που οδηγούν στη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια;
Οι πιο συχνές αιτίες χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας είναι: ο σακχαρώδης διαβήτης ( τύπου 1 και 2 ) και η αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση.
Βεβαίως υπάρχουν και πολλές άλλες καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, όπως κληρονομικές και επίκτητες παθήσεις πχ. πολυκυστική νόσος των νεφρών ή χρόνια σπειραματονεφρίτιδα ή χρόνια πυελονεφρίτιδα ή αποφρακτική νεφροπάθεια ( λιθίαση νεφρών, υπερπλασία προστάτου , κτλ ).
Πως διαγιγνώσκεται η χρόνια νεφρική νόσος ;
Ο τακτικός εργαστηριακός έλεγχος , ειδικά σε άτομα που είναι στην ομάδα υψηλού κίνδυνου να αναπτύξουν νεφρική ανεπάρκεια ( διαβητικοί, με ψηλές τιμές της αρτηριακής πίεσης κτλ), μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση της νόσου.
Μέτρηση – ουρίας ορού
- κρεατινινης ορού
- GFR (clearance κρεατινίνης ) και μια απλή εξέταση ούρων ( μικροαλβουμίνη ούρων ).
Υπάρχει θεραπεία για τη χρόνια νεφρική νόσο ;
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως δεν υπάρχει ένα θαυματουργό φάρμακο το οποίο μπορεί να θεραπεύσει τη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
Όμως με ειδική δίαιτα και συντηρητική αγωγή, μπορεί ο καθένας να καθυστερήσει την εξέλιξη της νόσου, για μήνες και χρόνια, μέχρι να φτάσει στο τελευταίο της στάδιο.
Όταν πια η λειτουργία των νεφρών έχει μειωθεί κάτω από το 10-15 %, μιλάμε πια για υποστήριξη της νεφρικής λειτουργίας με αιμοκάθαρση, περιτοναϊκή κάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού.
Η επιλογή του κατάλληλου τρόπου υποστήριξης των νεφρών γίνεται με τη βοήθεια ιατρού νεφρολόγου με κριτήριο διάφορα άλλα συνυπάρχοντα νοσήματα , αλλά και με βάση την ηλικία και τον τρόπο ζωής του ασθενούς.
Τι μπορεί να κάνει κανείς για να κρατήσει τους νεφρούς του υγιείς ;
Σημαντικό για να εξασφαλίσουμε μια καλή λειτουργία των νεφρών μας είναι να σεβαστούμε τους παρακάτω κανόνες :
- Κατανάλωση ικανοποιητικής ποσότητας υγρών (νερού) κάθε μέρα , όμως χωρίς υπερβολές. (1,5-2 λίτρα νερού την ημέρα )
- Αποφυγή αλατιού και αλμυρών φαγητών
- Καθημερινό πρόγραμμα με φυσική άσκηση για την αποφυγή της παχυσαρκίας ( βοηθά και στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και του σακχάρου του αίματος )
- Αποφυγή διαφόρων συμπληρωμάτων διατροφής και βιταμινών ή φυτικών προϊόντων.
- Διακοπή καπνίσματος
- Αποφυγή της άσκοπης και πολλές φόρες υπερβολικής κατανάλωσης φαρμάκων, ειδικά των παυσίπονων και των φαρμάκων που ανήκουν στην ομάδα των αντιφλεγμονώδων.
Είναι σημαντικό σε τακτά χρονικά διαστήματα να υποβάλλεστε σε έναν εργαστηριακό έλεγχο (check up ρουτίνας ) για εκτίμηση της λειτουργίας των νεφρών, ειδικά αν ανήκετε στην ομάδα υψηλού κινδύνου ανάπτυξης χρόνιας νόσου νεφρικής ανεπάρκειας.